Aeronautika-sektorearen ingurumen-inpaktua murrizteko berrikuntza teknologikoa

ARTIKULU

Europar Batasunak iraunkortasunaren eta mugikortasunaren arloan ezarritako helburuak direla eta, beharrezkoa da flota eta fabrikazio-sistema berriak berritzea, eskariari erantzuteko

Egilea: Oscar Gonzalo, Teknikerreko Aeronautika Sektoreko arduraduna

Aldaketa klimatikoak dakarren erronkari gizarte-, ekonomia- eta ingurumen-mailan aurre egiteko une garrantzitsua bizi dugu. Sektore aeronautikoaren kasuan, Europar Batasunak klima-neutraltasunari buruz 2050erako ezarritako helburuek ikerketa teknologikoan eta hegazkintza eraldatzea ahalbidetuko duten irtenbide berritzaileetan inbertitzeko beharra sortzen dute. Helburua da CO2 isuriak % 30 eta 50 artean murriztea eta pertsonen eta salgaien mugikortasuna hobetzea.

Iraunkortasuna: klima-neutraltasunerantz

Sektore aeronautikoaren iraunkortasuna hobetzeko ikerketa-ildo nagusiak, gaur egun, energia-iturriak (elektrizitatea, hidrogenoa edo SAF (Sustainable Aviation Fuel)) dituzten propultsio-sistema berrien bidez isurketak murriztean oinarritzen dira. Bestalde, diseinu arinagoak ikertzen dira egiturazko osagaietan, eta eraginkorragoak aerodinamikoetan baino.
Bi alderdi horiek konbinatuta, aireontzien arkitektura berriak garatu behar dira, energia propultsatzeko eta biltegiratzeko sistema berriak hartzeko prestatuta. Sektorea elektrifikatzeko eta digitalizatzeko joerak erronka berriak dakartza jarduketa- eta kontrol-sistemen eremuan.
Aireontzien belaunaldi berriak teknologia horiek guztiak integratuko dituzten diseinu berriak beharko ditu garraio iraunkorra lortzeko.

Joera berriak mugikortasunean

Fabrikazio aeronautikoko konpainia garrantzitsuen aurreikuspenen arabera, datozen hamarkadetan aire-trafikoa nabarmen handituko da, 2041ean pandemiaren aurreko trafikoa bikoiztu arte, eta aireontziak nabarmen berrituko dira. 100 plaza baino gehiagoko hegazkin-flota bikoiztea aurreikusten da.

Azterlanen arabera, mugikortasun-eskaerari erantzuteko aireontzi mota gehiago daude, garraiatu beharreko ibilbide eta karga motaren arabera (bidaiariak, salgaiak, tripulaziorik gabeko ontziak, etab.).

Ildo horretan, hegaldi laburretarako, hiri-mugikortasunerako eta helikopteroak bezalako aireontzien eredu zehatzetarako propultsio elektrikoa gehiago erabiltzea espero da. Hidrogenoaren kasuan, tartea hegaldi ertain eta laburretaraino hedatzen da. Hegaldi luzeetan, erregai eta SAFak erabiltzen dituzten turbina ultra eraginkorren teknologiek edo alternatiben abantailak (elektrizitatea, hidrogenoa eta SAF) ustiatzen dituzten teknologia hibridoek bultzatutako hegazkinek jardungo dute.

Aurrerapenen industrializazioa

Eskari teknologiko horri guztiari erantzuteko, ekoizpen-sistema egokiak garatu beharko dira aurrerapen berriak industrializatzeko, fabrikazio-sistema iraunkor eta efizienteekin, eskariari egokitutako produkzio-kadentziak lortzeko.
Diseinu- eta ekoizpen-prozesu horiek digitalizatzeko joera ere garrantzitsua izango da produktuaren bizi-ziklo osoari ekiteko, harik eta erabiltzen eta birziklatzen amaitu arte.

Testuinguru horretan, Tekniker euskal zentro teknologikoa sektorearen helburuak lortzen lagunduko duten soluzio teknologikoak garatzen ari da. Bere eskaintzaren ardatza osagaiak fabrikatzeko prozesuen iraunkortasuna eta eraginkortasuna hobetzea da. Baina, era berean, zuzenean laguntzen du aireko garraioaren iraunkortasuna eta mugikortasuna hobetzen, aireontzietako osagaiak diseinatuz eta kontrolatuz.

Tekniker eta bere ekarpena prestazioetan eta produktibitatean
Osagaien fabrikazioari dagokionez, Teknikerrek materialen hobekuntzarekin, fabrikazio-prozesuekin eta -baliabideekin lotutako alderdiak estaltzen ditu, baita osagaien ikuskapenari eta neurketari, produkzioaren digitalizazioari eta produkzio-ekipoen mantentze-lanei ekiten dieten teknologia gehigarriak ere.

Materialen zatiak, funtsean, gainazala aldatzeko prozesuak estaltzen ditu, osagaiei propietate funtzional gehigarriak emateko (izotzaren aurkakoa, itsaspenaren aurkakoa, garbiketa), estaldurak eta testurizazioa erabiliz. Zentroak material polimerikoak gehigarri gisa ere lan egiten du, helburu berarekin.

Arlo honetan, konpositeak birziklatzeko eta berrerabiltzeko teknologiak ere garatzen ditu, karbono-zuntzezko materialen bizitza baliagarria luzatzeko (sendatu gabeko prepreg eta konposite termoplastikoak).

Bestalde, fabrikazio-prozesuak txirbil-harroketa eta laserra erabiltzekoak dira nagusiki. Azken eremu horretan, Teknikerrek fabrikazio aditiboko, zulaketako, azaleko tenplaketako edo soldadurako prozesuak egiten ditu. Mekanizazioari dagokionez, prozesuak optimizatzen ditu ebaketa-baldintzak aztertuz eta erremintak diseinatuz, bai eta lagundutako mekanizazio-teknologien bidez ere.

Zentroak produkzio-baliabideen optimizazioa, diseinua, fabrikazioa eta muntaia ere lantzen ditu. Horien artean daude makinak eta haien elementu osagarriak, saiakuntza-bankuak eta sistema robotikoak, azken horiek bereziki sistema autonomoak eta lankidetzakoak garatzera bideratuak.

Ikuskapena eta neurria | Digitalizazioa

Teknikerrek teknologia osagarriak ditu, osagai aeronautikoak fabrikatzeko etapetan edo horiek erabiltzen diren bitartean erabil daitezkeenak.

Ikuskapen- eta neurketa-jarduerek fabrikazio-prozesuen, horien bitartekoen eta produktuen kalitatea kontrolatzeko eta hobetzeko teknologia metrologikoak estaltzen dituzte. Batzuetan, erabiltzen diren osagaiak egiaztatzeko erabiltzen da. Teknikerrek neurketa-metodoak eta -ekipoak garatzen ditu prozesu horiek ahalik eta azkarren eta zehatzen egiteko. Bereziki, sistema metrologikoak produkzio-sistemetan integratzeko lanak egiten ditu.

Digitalizazioa zentro teknologikoan bideratzen da analisiak egin ondoren ondorioak atera ahal izateko datuak lortzera, aireontzietan erabiltzen diren fabrikazio-prozesuak eta -bitartekoak edo osagaiak optimizatzeko.

Analisien helburua sistemen diseinua eta funtzionamendua hobetzea edo mantentze-estrategia egokiak ezartzea da. Horretarako, datuak lortzen ditu sentsoreak integratuz edo, neurri zuzenik ezin denean, biki digitalen bidez.

Sektore aeronautikoaren barruko aplikazioak hainbat osagairen (eragingailuak, fluidoak, junturak) egoeraren azterketarekin lotuta daude. Osagai horiek saiakuntza-bankuetan aztertzen dira mantentze-estrategiak aztertzeko.

Azkenik, aireontzietarako osagaien diseinuari dagokionez, Teknikerren jarduera sistema elektrikoak garatzera bideratzen da, aireontzien elektrifikazio gero eta handiagoari laguntzeko, hala nola potentzia-bihurgailuak eta eragingailu elektrikoak.

Zentro teknologikoak Europako Batzordeak finantzatutako ekimen europarretan aplikatzen du eskaintza teknologiko hori guztia, hala nola RECYCOMP, WEIBAL, INNOTOOL edo FLUIDER. Ekimen horietan, lehen mailako fabrikatzaile aeronautikoei laguntzen die, beren ekoizpen- eta produktu-prozesuak hobetzeko, fabrikazio-industria eta aeronautika jasangarriagoak eta eraginkorragoak lortzeko, Europar Batasunaren mugikortasunerako paradigma berri batean.

Teknikerrek, batez ere, fabrikazio-prozesu iraunkorragoak garatzen laguntzen du, datozen urteetan aurreikusitako ingurumen-inpaktua murrizte aldera, egungo flota ordezten eta handitzen duten aireontzien eskaera gero eta handiagoa baita. Gainera, aireontzien eta sistemen fabrikatzaileekin elkarlanean aritzen da sektorearen iraunkortasuna eta mugikortasuna hobetzeko kontzeptu berriak garatzeko, klima-neutraltasuna lortzeko 2050ean.