ARRAKIHS Javalambre Behatoki Astrofisikoan hasi zen ikertzen
Espainia buru duen Europako Espazio Agentziaren (ESA) misioak materia ilunaren portaerari buruzko funtsezko informazioa emango du
Europako Espazio Agentziak (ESA) hautatutako eta Espainia buru duen ARRAKIHS misio espaziala Javalambre Behatoki Astrofisikoan (OAJ) hasi zen, Teruelgo probintzian. Mugarri hori funtsezko urratsa da 2030erako aurreikusitako misioa abian jartzeko, eta galaxiak eratzeko prozesua aztertuko du, hala nola Esne Bidea, materia ilunaren papera barne.
OAJn dagoeneko funtzionatzen ari da lurreko erakuslea, espaziora aterako denaren oso antzekoa. iSIM-170 kamera binokularra da, Satlantis euskal enpresak eraikia eta Kantabriako Fisika Institutuak (IFCA, CSIC-UC) eskuratua. Kamera horrek bi teleskopio ditu, bai eta banda anitzeko irudi-sorgailu bat ere, ikusteko moduko espektroan zein hurbileko infragorrian behatzeko gai dena. Zoru irmoan jarduteko erabat egokituta dago, eta, horrela, behatutako galaxien xehetasun-maila handia lortzen da.
Alde batetik, datu errealekin frogatzailearen prestazioak egiaztatuko dira, hau da, eskatutako irudiaren sakonera eta kalitatea lortzen duen egiaztatuko da. Gainera, datuak behatzeko eta aztertzeko estrategiak probatzeko eta baliozkotzeko aukera emango du, misioaren parametro horiek abiarazi aurretik optimizatzeko.
Antonio Marín-Franchek, OAJko ikertzaile arduradunak eta ARRAKIHSeko Core Team-eko kideak, adierazi duenez, “Jaurtiketaren unerako ahalik eta prestatuen egotea eta, aldi berean, edozein ziurgabetasun murriztea da kontua”. “Misioaren alderdi kritiko batzuen bideragarritasuna aztertzeko aukera emango digu”, zehaztu du Marín-Franchek.
Ikusezina dena aztertzen duen misioa
ARRAKIHSek (Analysis of Resolved Remnants of Accreted galaxies as a Key Instrument for Halo Surveys) materia ilunaren ezagutzan eta galaxien eraketan sakontzea du helburu, eta interes berezia du Esne Bidean.
Hiru urtez, inguruko hirurogeita hamar galaxia baino gehiago ikusiko dituzu, gurearen antzekoak, argi ikusgarri eta infragorrian, lurreko behe-orbitako minisatelite batean (650-800 kilometro). Horri esker, gainditu ahal izango da Lurretik azaleko distira hain baxu duten irudi sakonak lortzea den erronka, interferentzia atmosferikoak direla eta.
“IFCAk frogatzaile honetan egindako inbertsioak izugarri errazten digu lana”, nabarmentzen du Biuse Casaponsak, IFCAko ikerlariak eta misioaren proiektu-bulegoko koordinatzaileak. “Tresna Justizia Administrazioaren baldintza errealetan probatu ahal izatea funtsezkoa da berme osoz prestatzeko.”
SATLANTIS
Satlantis, Euskadiko Parke Teknologikoko Leioa Campusean dagoen enpresa, ARRAKIHS (AMC) Misioaren Partzuergoaren enpresa-alderdiaren buru da. Partzuergo horrek Europa osoko enpresa teknologikoak barne hartzen ditu. Partzuergoa, gainera, Europako hainbat herrialdetako (Espainia, Austria, Belgika, Portugal, Norvegia, Erresuma Batua, Suedia eta Suitza) zientzialariek eta ingeniariek osatutako unibertsitate eta ikerketa-zentroek osatzen dute.
