BIRPLASTek zirkulartasuna bultzatzen du plastikoaren balio-katean
Hondakin plastikoetatik abiatuta lehengai zirkularrak lortzeko BIRPLAST proiektua amaitu da, bereizketa adimenduneko eta birziklatze kimikoko teknologiak aplikatuz
Aurten amaitu da BIRPLAST proiektua, eta bertan parte hartu du GAIKERek, Zientzia Teknologiko eta Berrikuntzaren Euskal Sareko beste hiru eragilerekin batera. Sener ingeniaritzako eta teknologiako taldeak gidatutako ikerketa horri esker, hamar enpresak teknologia berrietan I+Ga egiteko ahaleginak egin dituzte, hondakin plastikoak bereizteko eta birziklatzeko, kalitate handiko lehengai zirkularren ekoizpena ziurtatzeko.
BIRPLAST 2022an sortu zen, eko-industrian hainbat hondakin plastiko konplexu birziklatzeko prozesu hobetuak garatzeko ezagutza-oinarri bat sortzeko helburuarekin – korronte horiek, batez ere, beste hondakin batzuen tratamenduan sortzen dira, hala nola ontzi arinetan, erabiltzen ez diren ibilgailuetan (EKI) edo tresna elektriko eta elektronikoen hondakinetan (GEEH) –; izan ere, egungo artearen egoerak ez du ahalbidetzen baliabide eta lehengai horiek beren potentzial osoan aprobetxatzea.
Proiektuak, azkenean, emaitza garrantzitsuak lortu ditu banaketa aurreratuarekin lotuta. Ontzi arinen hondakinen kasuan, material hobetuak sailkatzeko etapa bat definitu da, birziklagarritasun mugatuko eta errefusatzeko plastikozko frakzioen konposizioa egokitzeko, teknika espektroskopikoak eta ikaskuntza automatikoan oinarritutako datuen analisiak (“machine learning”) aplikatuta. Plastikoen lermak aprobetxatzeko ere lan egin da, zenbait metal-hondarrekin, automobiletako zatikatzaileetatik datozenak, bereizketa adimenduneko tekniken bidez.
Hondakinen birziklapen kimikoari dagokionez, pirolisi prozesu berriak garatu dira. Horietako bat plastikoak tratatzeko erabiltzen da. Bertan, sortutako argizariak prozesatu egiten dira, produktu arinagoak eta baliotsuagoak emateko, eta, aldi berean, kloro-edukia murrizten da. Bestea, plastikoak biomasarekin prozesatzeko eta halogeno-eduki txikiko olioak lortzeko. Era berean, autoen zatiketan sortutako poliesterrak eta poliuretano-aparrak birziklatzera bideratutako disoluzio-prozesu berriak garatu dira. Halaber, tipologia desberdinetako hondakinekin eta hezetasun-maila desberdinekin lan egiteko egokitutako gasifikazio-prozesuak, ohantze fluidizatuko (“fludised bed”) eta hornigailuko ohantzeko (“jet spouted bed”) erreaktoreak erabiliz sintesi-gasa lortzeko eta arazteko. Azkenik, modu osagarrian, pirolisi- eta gasifikazio-prozesuetan sortutako uren tratamenduak definitu dira, baita pirolisi-olioen erabilera ere, zura babesteko agente gisa.
Gainera, emaitza bakoitzerako, hala nola bereizte adimenduneko prozesuetarako edo monomeroetarako, produktu kimikoetarako edo disoluzio eta pirolisi bidez lortutako olioetarako, ekoizpen-eraginkortasuna eta ekonomia zirkularrari egindako ekarpena neurtu dira, eta ingurumen-ebaluazioa osatu da lehengai zirkular horiek gaur egun aprobetxatzen ez diren hondakin plastikoen kudeaketaren aldean sortzen duten hobekuntza zehazteko.
