Europa autonomoago eta iraunkorrago baterantz lehengaietan

CEITek REEPRODUCE proiektuan parte hartzen du hondakin elektriko eta elektronikoak birziklatzeko Europako balio-kate jasangarri bat ezartzeko helburuarekin, beste herrialde batzuekiko mendekotasuna murriztuz

Zehazki, zentroa arduratuko da lur arraroetatik datozen eta motor elektrikoak fabrikatzeko balio handia duten elementuei bigarren bizitza bat emateaz, beste aplikazio industrial batzuen artean

Proiektuak lau urte iraungo du eta Europar Batasuneko Horizonte Europa ikerketa eta berrikuntza programak finantzatzen du

Europa munduko liderra da automobilentzako eta turbina eolikoentzako trakzio-motorrak egiten. Hala ere, fabrikatu ahal izateko, lur arraroetatik eratorritako elementuetatik datozen iman iraunkorrak behar dira, edo ingelesez REES -Rare Earth Elements siglengatik ezagutzen den bezala. Zehazki, 17 metal berezi erabiltzen dira hainbat aplikazio teknologikotan, hala nola motor elektrikoetan edo energia berriztagarriaren esparruko teknologietan, eta horien hornikuntzaren mende dago Europa, bereziki, Txinaren mende. Datozen urteei begira, elementu horien eskaria modu esponentzialean handitzea aurreikusten da.

Egoera horretan, Europar Batasunak material horien hornidura bermatu nahi du, lur arraro horien eta imanen balio-kateetan autonomia sortzeko kontinente osoan. Horretarako, Europako industria, ikerketa eta erakunde teknologikoen ordezkarien partzuergo batek, CEIT zentro teknologikoa barne, REEPRODUCE proiektu europarra jarri du abian. Proiektu horren helburua iman iraunkorrak birziklatzeko balio-kate bat ezartzea da, lehen aldiz, industria-eskalan jasangarriak diren REEetan oinarrituta.

Proiektuaren esparruan, Ceitek robotika, ikusmena eta adimen artifiziala bezalako teknologiak erabiliko ditu GEEH prozesuen (Tresna Elektroniko eta Elektrikoen Hondakinak) birziklatze automatizatuko proiektu pilotu bat garatzeko, hala nola disko gogorrak eta mugikortasun elektriko pertsonaleko produktuak, hala nola patineteak edo robot xurgatzaileak. Eraisketa horren helburua idazketa-buruaren besoa edo Neodimioan (Nd) oinarritutako imanak dituzten disko gogorren torlojuaren errotorea bezalako osagaiak modu automatizatuan ateratzea izango da. Era berean, zentroak bigarren proiektu pilotu batean ere lan egingo du, besteak beste, hondakin elektroniko horietatik neodimioa duten motor elektrikoak ateratzeko.

Horrela, Diego Borro Ceit-eko Ikuspegi eta Robotika taldeko ikertzaile nagusi eta proiektuaren arduradunak azaldu bezala, birziklatutako produktu elektronikoen imanak atera eta prozesatu ahal izango dira, ingurumena errespetatzen duten teknologien bidez produktu berrietan berriro erabili ahal izateko, arrazoizko kostuarekin.

Klimaren aldetik neutroa den lehen kontinentea

REEPRODUCE proiektua Europar Batasuneko Horizonte Europa ikerketa eta berrikuntza programak finantzatzen du, eta datozen lau urteetan gauzatuko da. Proiektuaren esparruan, teknologia berritzaileak optimizatu nahi dira, hondakin gailu elektronikoak eta elektrikoak kostu lehiakor batean birziklatzeko. Lur arraroen elementuei dagokienez, Europako proiektuak horrelako materialentzat dakarren iraunkortasun ingurumenezkoa, soziala eta ekonomikoa frogatu nahi da.

Helburu horiekin, EBk klimaren aldetik neutroa den lehen kontinentea izan nahi du 2050erako, REEak funtsezko materialak baitira kontinente osoko ekonomiarako eta agenda politiko berderako. Material horien eskariaren % 64 bizi-elementuak dituzten iman iraunkor indartsuen ekoizpenak bultzatzen du, hala nola eraginkortasun energetiko handiko motor elektrikoetarako Neodimioa eta Praseodimioa. Borrok ondorioztatu duenez, gailu horiek oso garrantzitsuak dira ibilgailu elektrikoak, energia berriztagarrien teknologiak, robotika eta aplikazio aeroespazialak eta defentsiboak garatzeko.