Euskadik zientzia berrikuntza bihurtzeko gaitasuna erakutsi du Global Innovation Day azokaren XIV. edizioan
Berrikuntzaren Euskal Agentziak, Innobasquek, urtero antolatzen duen topaketan, berrikuntzaren euskal ekosistemako eragileak eta gizarte- eta enpresa-eremuetako parte-hartzaileak bildu dira
Innobasque Berrikuntzaren Euskal Agentziak antolatutako Global Innovation Day ekimenaren XIV. edizioak zientzia, teknologia, enpresa eta gizarte arloko eragileak eta streaming bidez bertaratutako ehunka pertsona bildu ditu gaur Basque Culinary Centerreko GOe gunean, Euskadiko Parke Teknologikoko Donostia Campusean. Jardunaldi horretan, zientzia berrikuntza erreal nola bihurtzen den erakutsi da, eta horrek benetako eragina du herritarren ekonomian eta ongizatean.
“Zientziatik Berrikuntzara” lelopean, Eusko Jaurlaritzako Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza Sailaren, Gipuzkoako Foru Aldundiaren, Euskaltel Fundazioaren, Iberdrolaren eta EHUren lankidetzarekin, Zientzia, Teknologia eta Berrikuntzaren XXV. Asteari hasiera eman zaio.
Ekitaldiari hasiera emateko, Olatz Yarza Donostiako lehen alkateorde eta Mugikortasuneko, Garraio Iraunkorreko eta Turismoko zinegotzi delegatuak, Jon Gurrutxaga Gipuzkoako Foru Aldundiko Ekonomia Sustapen eta Proiektu Estrategikoetako Departamentuko Berrikuntza zuzendariak eta Imanol Rego Innobasque Berrikuntzaren Euskal Agentziako presidenteak hartu dute parte.
Donostia eta Gipuzkoa, bultzada bera berrikuntza eta elkarlanerako bidean
Aurten topaketa hiriarentzat bereziki ilusionagarria den testuinguru batean egiten dela azpimarratu du Yarzak: “Donostia finalista hautatu dute 2025eko Berrikuntzaren Europako Hiriburu izateko, eta horrek harrotasunez betetzen gaitu, baina baita erantzukizunez ere, zeren eta finalista izateak esan nahi baitu Europak gure hirian jarri dituela begiak, berrikuntzak pertsonen bizitza eraldatzeko eta gizarte- eta lurralde-kohesioa indartzeko duen moduaren adibide gisa”.
Bere hitzaldian, alkateordeak hiriaren berrikuntza-arloko mugarri batzuk gogorarazi ditu, hala nola IBM Quantum One sistemaren instalazioa, “gure hiria konputazio kuantikoan Europako polo nagusien artean kokatzen duen aurrerapena, ezagutza-ekosistema berriak bultzatuko dituena eta talentu globala erakarriko duena”.
Yarzak azpimarratu duenez, Donostiak puntako sektoreetan duen lidergoaz gain, hala nola biozientzietan, adimen artifizialean edo ezagutzan intentsiboak diren enpresa-zerbitzuetan, “hiriaren benetako indarra egunerokotasunaren berrikuntzan dago, auzoetako bizitza hobetzen duen eta ongizate partekatua sortzen duen horretan”.
Euskadi berritzailea eta etorkizunerako prestatua
Ekitaldiaren gaiaren ildotik, “Zientziatik berrikuntzara”, Imanol Rego Innobasquek, Berrikuntzaren Euskal Agentziaren Euskal Agentziako presidenteak, adierazi du Global Innovation Day programak Europako berrikuntza-estrategian gertatzen ari den aldaketa garrantzitsua islatzen duela. Estrategia hori 2024ko Letta eta Draghi txostenek eta Europako Batzordeak sustatu zuten ikerketa eta berrikuntza finantzatzeko etorkizuneko esparru-programaren diseinuan. “Aldaketa horrek Europaren erronka handiari erantzuten dio: zientzia bikaina berrikuntza erreal eta aplikatu bihurtzea, sektore teknologiko disruptibo berriak sortzeko gai dena eta, horiekin batera, balio erantsi handiko enplegua. Euskadin, oinarri zientifikoak, industrialak eta estrategikoak ditugu — Industria Euskadi 2030, IKUR 2030 eta orain dela gutxi aurkeztutako Berrikuntza Itsasargiak, Eusko Jaurlaritzaren Berrikuntza Politikaren erreferente estrategikoak, eta berriki aurkeztutako Berrikuntza Itsasargiak, Eusko Jaurlaritzaren Berrikuntza Politikaren erreferente estrategikoak —, Europako dinamika horrekin indarrez bat egiteko eta Europako berrikuntza-proiektuak gauzatzeko eragile garrantzitsu gisa kokatzeko aukera ematen digutenak. Eta, hain zuzen ere, Global Innovation Day honen edizio honek potentzial hori nabarmendu nahi du, eta Euskadi ezagutza inpaktudun berrikuntza bihurtzen ari dela erakutsi “.
Euskadiko lankidetza publiko-pribatuaren indarra erakusten duten bost berrikuntza-kasu praktiko
Global Innovation Day programaren esparruan aurkeztutako bost berrikuntza-kasu praktikoek agerian utzi dute ezagutza zientifikoak hainbat sektoretatik (industria aurreratua, osasuna, energia eta ingurumena barne) gizartearen garapen iraunkorrerako eta ongizaterako lagungarriak diren irtenbideak bultzatzen dituela.
Parke Teknologikoko Campusetako batean kokatutako enpresen kasu hauek nabarmenduko ditugu:
Mugikortasunaren sektorea da ezagutza berrikuntza bihurtzearen beste onuradun nagusietako bat, “Factory 21. Fabrikazio malguaren kontzeptu berria “, Gestamp. Aloña Auzmendik, Advanced Manufacturing Gestamp enpresako zuzendariak, azaldu duenez, bere proiektuak teknologia digitalak eta interaktiboak erabiltzen ditu automobilgintzako ekoizpen-prozesuak eredu jasangarri, autonomo eta eraginkorragoetara bihurtzeko. Robotika kolaboratiboaren eta adimen artifizial aplikatuaren bidez, euskal industriak etorkizuneko fabrika kognitiborantz izan duen bilakaeraren adibide da proiektu hau.
Eremu biomedikoan, “Minbizi metastasikoa garaitzeko berrikuntza hirukoitza”, Oncomatryx Biopharma farmako biologikoen garapenean espezializatutako enpresak sustatua, doitasunezko farmako bat garatzen du, gaixotasunaren tratamendurako ezagutza biomediko aurreratuenean oinarritua. Pedro Esnaola Oncomatryxeko kontseilariak azaldu duenez, bere ikuspegiak biologia molekularra, biomarkatzaileen bidezko diagnostikoa eta tumore-mikroingurunean jarduteko terapia uztartzen ditu, pankreako, biriketako edo kolon metastasikoko minbizien aurrean itxaropen berri bat emanez.
Azkenik, energiaren arloan, “H2SITE” proiektuak, Tecnalia Ikerketa eta Garapen Teknologikoko Zentroak Eindhoveneko Unibertsitate Teknologikoarekin (Herbehereak) batera eta ENGIEren (Bizkaia) laguntzarekin garatutakoak, erakutsi du materialen zientziak hidrogenoa ekoizteko eta garraiatzeko mintz berritzaileko erreaktoreak diseinatzeko aukera ematen duela, karbono gutxiko ekonomiarako trantsizioa bultzatuz. Gorka Hermosok, H2SITEko finantza-zuzendariak, aurkeztu eta zehaztu du proiektua, helburu eta emaitza nagusiak azalduz.
