CIC bioGUNE buru duen nazioarteko azterlan batek aurrerapen berriak ekarri ditu gibeleko gaixotasun metabolikoaren progresioaren azterketan
Gibeleko gaixotasun metabolikoak (EHmet), ohikoenak, % 30eko prebalentzia globalarekin, aurrera egin dezake esteatohepatitisera (MASH), gantz metaketa eta gibeleko hantura ezaugarri dituena, fibrosia, zirrosia eta gibeleko minbizia izateko arriskua areagotuz
Metabolism aldizkarian argitaratutako ikerketa berri batek ebidentzia gehiago ematen du gibeleko gaixotasun metabolikoan glutaminasa 1 (GLS) entzima hepatikoa erregulatzeko mekanismoei buruz, eta nabarmentzen du gibelean amonioa metatzean duen papera, esteatohepatitisaren ezaugarria
“Metabolism” aldizkarian argitaratutako ikerketa batek agerian utzi ditu gibeleko gaixotasun metabolikoan (EHmet) glutaminasa 1 (GLS) entzima hepatikoaren erregulazioaren azpian dauden mekanismo potentzialak, eta GLSk gibelean amonioaren metaketan duen paper garrantzitsua nabarmendu du, esteatohepatitisaren ezaugarri bereizgarria.
Nazioarteko azterlana zuzendu dute Malu Martínez-Chantar doktoreek, CIC bioGUNEko Gaixotasun Hepatikoen Laborategiko Taldeko liderrak – BRTAko kidea – eta CIDEk eta Biobizkaia Ikerketa Sanitarioko Institutuko (IIS Biobizkaia) «Ramón y Cajal» eta Ikerbasque Teresa Cardoso Delgado ikertzaileak, eta bertan parte hartu dute Erresuma Batuko CIMUS, ISPA, CINN, IUOPA, UPV/EHU eta UCLko kideek.
Gibeleko gaixotasun metabolikoa (EHmet), lehen gibel koipetsu ez-alkoholikoaren gaixotasuna (NAFLD) bezala ezagutzen zena, mundu osoko gibeleko gaixotasun kroniko mota ohikoena da, % 30eko prebalentzia globalarekin. Esteatohepatitisa (MASH) EHmet-en forma progresibo bat da, gantz pilaketa nabarmena du zelula hepatikoetan (esteatosia), zelula hepatiko hilak (“balooining” eta degenerazioa) eta hantura hepatikoa. MASH duten pazienteek gaixotze- eta heriotza-arrisku handiagoa dute gibelarekin eta komorbilitate metabolikoekin lotuta, hala nola fibrosi hepatikoa, zirrosia, gibeleko minbizia eta gaixotasun kardiobaskularrak. Garrantzitsua da esteatosi sinpletik MASHra igarotzeko mekanismoak eta arrazoiak ulertzea, arrisku-pazienteak eta balizko diana terapeutikoak ezagutzeko.
María Mercado-Gómez et al. autorearen ikerketa honetan, egileek frogatu dute glutamina glutamato eta amonioaren azpiproduktu toxiko bihurtzen duen 1 (GLS) entzima glutaminasa MASHren zigilu bereizgarria dela modelo aurreklinikoen eta EHmet duten pazienteen biopsia hepatikoetan. Amonioa EHmetekin lotutako disfuntzio multiorganikoaren eta gaixotasunaren progresioaren erantzule izan daitekeen faktore patogenikoa dela iradoki da. Garrantzitsua da azpimarratzea EHmeten modelo aurreklinikoetan gibeleko GLSaren murrizketa nahikoa dela gibeleko amonioa murrizteko, eta horrek iradokitzen du entzima horrek zeregin garrantzitsua duela EHmetaren azpiko gibeleko amonioaren metaketa patogenikoan.
Gainera, egileek deskribatu dute lipopolisakaridoak (LPS), bakterio mota batzuen mintzean dauden tamaina handiko molekulak, GLS adierazpena handitu dezakeela gibelean, eta LPS hartzailearen inhibizio farmakologikoak, Toll 4 motako hartzaileak (TLR4), zaildu egiten duela GLSa handitzea. Oro har, emaitza horiek bat datoz hesteetako mikrobiotak eta bakterio-produktuek, zuzenean edo zeharka, gibelean hainbat mekanismoren bidez eragin dezaketela adierazten duen literatura ugariarekin, eta, ondorioz, gibeleko gaixotasun ugari sor daitezkeela, EHmet-a barne.
Proiektu hau gauzatzeko funtsezkoa izan da Espainiako Gobernuko Zientzia, Berrikuntza eta Unibertsitate Ministerioak, Ikerbasque Fundazioak, La Caixa Fundazioak, Carlos III .a Osasun Institutuak, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailek, Gilead Sciences Ikerketarako Bekadunen Nazioarteko Programak eta CIBERehd delakoak emandako finantza-laguntza.
