CIC bioGUNEk bere hogeigarren urteurrena ospatu du

35 herrialde baino gehiagotatik etorritako 500 ikertzailek baino gehiagok CIC bioGUNEn gauzatu dute euren jarduera azken hogei urteetan, eta Bizitzaren Zientzietako abangoardiako ikerketaren nazioarteko erreferentzia gisa jarri dute zentroa

CIC bioGUNE ikerketa zentroak –Basque Research & Technology Alliance, BRTAko kidea– hogeigarren urteurrena ospatu du gaur era ofizialean, kimikaren, biologia estruktural, molekular eta zelularraren eta biomedikuntzaren arteko interfazean abangoardiako ikerketan nazioarteko erreferentzia gisa lortutako posizionamendua aintzatesteko balio izan duen ekitaldiarekin.

Euskadiko Parke Teknologikoko Zamudio/Derio campuseko bere egoitzan egin den oroitzapenezko ekitaldian hainbat erakundetako ordezkariak izan dira, eragile akademiko, zientifiko eta teknologikoak barne. Inaugurazio ekitaldian José M Mato CIC bioGUNEko zuzendari nagusiak eta amaiera ekitaldian Juan Ignacio Pérez Iglesias Eusko Jaurlaritzako Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntzarako Sailburuak hartu dute parte.

Hogei urte hauetan, CIC bioGUNE punta-puntako zentro gisa finkatu da nazioarteko panorama zientifikoaren barruan, bizitzaren zientzien arloan ezagutza aurreratua sortzen duen eragile gisa. Zentroaren ikerketa gaixotasunaren oinarri molekularrak aztertzera eta ulertzera bideratuta dago, gizartearen ongizatean lagunduko duten kontzeptu eta metodologia berriak garatzeko azken helburuarekin, gaixotasunaren diagnostiko, pronostiko eta terapia hobea lortzeko oinarrizko ikerketaren traslazioa bultzatuz. Zentroaren jarduera nazioartean oihartzuna duten ehunka argitalpen zientifikoren aurkezpenean, patenteen sorkuntzan eta baliabide lehiakorren lorpenean eta enpresen eraketan islatu da. Zentroaren xedearen barruan sartzen da, halaber, Euskadiko, estatuko eta nazioarteko erakunde publiko eta pribatuekin lankidetzan aritzea, eta, bereziki, sortutako ezagutza, ekipamendu teknologikoa eta langile zientifikoak Euskadiko komunitate zientifikoaren eta enpresa-sarearen zerbitzura jartzea.

José M Mato CIC bioGUNEko zuzendari nagusiak bere hitzaldian adierazi duenez, “hogeigarren urteurren honek, CIC bioGUNE nazio eta nazioarte mailako ikerketa zientifikoko erreferente gisa jarri duten lorpenak ospatzeko aukera emateaz gain, etorkizunera proiektatzera bultzatzen gaitu, asmo handiko ikuspegi argi eta eraldatzailearekin. Berritzeko, lankidetzan aritzeko eta sortzen ari diren erronketara egokitzeko gaitasuna izango duten eta ezagutzaren abangoardian jarriko gaituzten eta aurrerapen zientifikoan eta sozialean nabarmen laguntzea ahalbidetuko diguten erabaki estrategikoak hartzeko erantzukizuna hartuko duten lider zientifikoen belaunaldi berria izango da”.

2005eko urtarrilean inauguratu zenetik, 35 herrialde baino gehiagotako 500 ikertzailek baino gehiagok egin dituzte euren ikerketa-lanak CIC bioGUNEn.

Zentroa José M Matok zuzentzen du hasieratik, eta Jesús Jiménez Barberok zuzendari zientifiko gisa hartu du parte 2014tik. Hogei urte hauetan, 272 milioi euroko finantzaketa izan du, eta horietatik 139 milioi Eusko Jaurlaritzaren hainbat programatatik etorri dira, batez ere Industria, Trantsizio Energetiko eta Jasangarritasuneko Sailetik, baita Hezkuntza eta Osasun Sailetatik ere, eta 14 milioi Bizkaiko Foru Aldunditik. 50 milioi euro baino gehiago lortu dira Estatuko Administrazio Orokorraren proiektu lehiakorren deialdietan izandako arrakastari esker. Nazioarteko proiektuetatik 15 milioi baino gehiago lortu dira, European Research Councilen (ERC) 6 StG, CoG eta AdG proiektu barne, eta 53 milioi baino gehiago fakturaziotik, bazkideen ekarpenetatik eta erakunde pribatuetatik etorri dira. Aldi berean, zentroak bere ingurunean aberastasuna sortzen lagundu du, 81 milioi eurotik gorako balioa duten euskal enpresekin kontratatuz, eta, era berean, zerbitzuak emateko kontratu bidezko 16 milioitik gorako fakturazioarekin. Hala, 6 enpresaren sorreran ere parte hartu du.

Arlo zientifikora mugatuz, dagoeneko 60.000 aipamen baino gehiago jaso dituzten 2.200 artikulu baino gehiago argitaratu dira nazioarteko aldizkari zientifikoetan. Artikulu horien % 50 baino gehiago nazioarteko erakunde zientifikoekin lankidetzan egin dira. 60 patente baino gehiago ere eman dira.

Prestakuntzari dagokionez, 170 doktoretza-tesi baino gehiago egin dira orain arte, eta 90 baino gehiago ari dira gauzatzen gaur egun. Gainera, ehun gaztek baino gehiagok master ikasketak eta lanbide heziketako praktikak egin dituzte zentroan. Gainera, zentroak Erasmus eta Da Vinci truke programetako dozenaka ikasle hartu ditu.

Instalazio Zientifiko Tekniko Berezia (IZTB)

CIC bioGUNEren ekipo zientifiko-teknologikoen artean Erresonantzia Magnetiko Nuklearreko (EMN) plataforma nabarmentzen da, Estatuko Instalazio Zientifiko Tekniko Berezi (IZTB) gisa ziurtatua. EMN propietate molekularrak modu zehatz eta doituan aztertzeko aukera ematen duen teknika aurreratua eta moldakorra da. Teknika horrek askotariko aplikazioak ditu, hala nola kimika, materialen zientzia, elikagaien zientzia, bioteknologia eta biomedikuntza. Esparru horretan daude CIC bioGUNEren ikerketak, farmako berrien diseinua eta egoera patologikoekin erlaziona daitezkeen biomarkatzaileen bilaketa barne.

Duela denbora gutxi 1 GHz-ko espektrometro bat eskuratu izanaren ondorioz, CIC bioGUNE medikuntza pertsonalizatuan eta doitasunean oinarritutako Europako EMNko ikerketaren abangoardian dago. Tresna horrek, zentroan lehendik daudenekin batera, hauek garatzen laguntzen du, maila gorenean: farmako berriak diseinatzeko egiten diren ikerketak, gaixotasun arraroak diagnostikatzeko biomarkatzaileak bilatzeko egiten direnak, jaioberrietan zein helduetan, gaixotasun prebalenteak diagnostikatzeko, hala nola minbizia, gibeleko gaixotasunak eta infekzio bakteriano eta birikoak, zahartze-prozesuaren karakterizazio xehatua eta hainbat patologiaren pronostikoa. Ikerketa horiek BRTAko eta Zientzia eta Teknologiaren Euskal Sareko, estatuko eta nazioarteko eragile eta erakunde publikoak zein pribatu askorekin lankidetzan egiten dira.

Lider zientifikoen belaunaldi berria

Goizeko jardunaldian, “Zientziaren egoera Espainian eta Euskadin” gaiari buruzko solasaldia izan da, eta “Zientziaren erronkak belaunaldi berrien ikuspegitik” gaiari buruzko eztabaida, Osasun Zientzien Fundazioarekin lankidetzan.

Jesús Jiménez Barbero zuzendari zientifikoak moderatutako “Zientziaren egoera Espainian eta Euskadin” gaiari buruzko solasaldian hauek hartu dute parte: Nazario Martín Zientzia Zehatz, Fisiko eta Naturalen Errege Akademiako akademikoak; Carlos Diéguez Estatuko Ikerketa Agentziako (EIA) biomedikuntzako arlo zientifikoko presidenteak; Fernando Cossío Ikerbasqueko zuzendari zientifikoak; eta Laureano Simón ONCOMATRYXeko CEOa eta sortzaileak.

Arratsaldean, 14:30ean, José M Mato zuzendari nagusiak moderatutako, “Zientziaren erronkak belaunaldi berrien ikuspegitik” gaiari buruzko mahai-ingurua egin da, Euskadiko eta Espainiako lider zientifikoen belaunaldi berriko ikertzaileen parte-hartzearekin. Hauek hartu dute parte: Aitziber López Cortajarena CIC biomaGUNE-Nanobioteknologia; Arkaitz Carracedo CIC bioGUNE-Onkologia Preklinikoa; Lucy Anne Parker Miguel Hernández Unibertsitatea-Osasun Publikoa (epidemiologia); María Mittelbrunn Biologia Molekularreko Severo Ochoa Zentroa (CSIC-UAM)-Inmunometabolismoa eta Zahartzea; eta Javier Santos Pompeu Fabra Unibertsitatea-Biologia Sintetikoa. Mahai-inguru hori José M Mato Osasun Zientzien Fundazioko  patronoak koordinatutako zikloaren barruan dago. Horren bidez, ikerketa biomedikoak etorkizun hurbilean zer ekar diezagukeen jakin nahi da, kimika, biologia, medikuntza, matematika eta fisika bezalako arloetako figura gazte ezagunenetako batzuekin egindako elkarrizketen bidez.