Cyber Surgeryk ospitaleetara iritsi den lehen euskal robot kirurgikoa garatzen ari da
Cyber Surgery-k arrakastaz amaitu ditu pazienteen saiakuntza klinikoak Donostia Unibertsitate Ospitalean, Donostian eta Gurutzetako Unibertsitate Ospitalean, Bilbon
Ebakuntza torloju transpedikularrak jartzean oinarritzen da, patologia hauek tratatzeko: eskoliosia, kanalaren estenosia, endekapenezko gaixotasunak, tumoreak edo orno-hausturak
Robot horrekin, operazioak oso inbaditzaileak dira, eta, beraz, pazientearen errekuperazioa bizkortu egiten da, torlojuak jartzeko zehaztasuna handitu egiten da eta interbentzioaren denbora murriztu egiten da
Cyber Surgery osasun-teknologiako startup-ak, robotika medikoan espezializatuak, arrakastaz burutu du saiakuntza klinikoa bizkarrezurreko ebakuntzetarako robot kirurgikoa duten pazienteengan. Espainiar robota da mugarri garrantzitsu hori lortu duen lehen aldia, merkaturatu aurreko eguna. Sendagaien eta Osasun Produktuen Espainiako Agentziaren (AEMPS) ziurtagiria jaso ondoren, pazienteengan duen teknologia berritzailea probatzen hasteko, Cyber Surgery saiakuntza horiek egiten ari da pazienteengan, Euskal Osasun Zerbitzuaren erreferentziako bi ospitaletan (Osakidetza), Donostia Unibertsitate Ospitalean (Donostia) eta Gurutzetako Unibertsitate Ospitalean (Bilbo).
Saiakuntza klinikoak torloju transpedikularrak jartzean oinarritutako esku-hartzeetara bideratu dira. Eragiketa hori da gehien erabiltzen dena bizkarrezurrari eragiten dioten hainbat patologia tratatzeko, hala nola eskoliosia, kanaleko estenosia, endekapenezko gaixotasunak, tumoreak edo orno-hausturak. Hala ere, robota bizkarrezurreko prozedura gehiagorako erabiltzen da, hala nola plangintza kirurgikorako edo hezurra mozteko, eta Cyber Surgery-k guztiz robotizatutako ebakuntza-gela bat sortzeko estrategiaren lehen urratsak dira.
Esku-hartze horiek saiakuntzako ikertzaile nagusiek egin eta zuzendu dituzte: Nicolás Samprón doktoreak, Donostia Unibertsitate Ospitaleko (Donostia) neurokirurgialariak eta Biodonostia ISIko taldeko ikertzaileak, eta Iñigo Pomposo doktoreak, Gurutzetako Unibertsitate Ospitaleko (Bilbo) neurokirurgiako zerbitzuburuak eta Biocruces Bizkaia ISIko ikertzaileak, beren taldeekin batera. Mediku horiez gain, Donostia Unibertsitate Ospitaleko, Gurutzetako Unibertsitate Ospitaleko eta Arabako Unibertsitate Ospitaleko erradiologia-taldeetan parte hartzen ari dira, kirurgia-osteko irudiak egiaztatzeko eta dena behar bezala funtzionatzen ari dela berresteko.
Saiakuntza honen helburua da torlojuak jartzeko zirujauaren gidaritzan robotak duen zehaztasuna, segurtasuna eta eraginkortasuna klinikoki baliozkotzea. Giza hilotzetan egindako baliozkotze- eta saiakuntza-proba luzeen ondoren, 2022ko azaroan hasi zen giza pazienteekin egindako saiakuntza. Saiakuntza horien azken helburua robota guztiz baliozkotzea da, 2024an merkatuan eskuragarri egon dadin.
Inbasio minimoa pazientearentzat eta zehaztasun handia medikuarentzat
Cyber Surgery-ren robota sektoreko beste robotetatik bereizten duen ezaugarrietako bat da pazientea lokalizatzeko eta haren jarraipena egiteko teknologia patentatua duela. Teknologia horri esker, zehaztasun handiagoa lor daiteke, X izpiekiko esposizioa murriztu, bai pazientearena, bai zirujauarena, eta ebakuntza-gelako lan-fluxua hobetu eta interbentzioan denbora murriztu. Horregatik, Cyber Surgery robota pazientearentzat dituen onura handiengatik nabarmentzen da, kirurgia oso inbaditzailea delako eta ospitaleko errekuperazio-prozesua bizkortzen duelako, 9-10 egunetik 6-7 egunera, baita medikuarentzat ere, zehaztasun handia, manipulatzeko erraztasuna, ergonomia eta egokigarritasuna dituelako.
Iñigo Pomposo doktorearen hitzetan, Gurutzetako Unibertsitate Ospitaleko saiakuntza klinikoen buru izan den neurokirurgiako zerbitzuburua da. Cyber Surgeryren robotak merkatuko beste batzuek baino ibilbide zehatzagoa zehazteko sistema bat dauka, eta horrek pazientearen segurtasuna areagotzen du. Entsegu horiek baterako lankidetza luzeko amaiera dira, eta beste eremu batzuetarako hasiera, hala nola garuneko kirurgietarako, agerikoa da.
Nicolás Samprón doktoreak, Donostiako Unibertsitate Ospitalean saiakuntza klinikoak gidatu dituen neurokirurgialariak, adierazi du Cyber Surgeryren laguntzaile robotikoaren onura nagusietako bat dela gaitasun handia duela kirurgialarien beharretara egokitzeko, erabiltzeko erraza dela eta oso zehatza dela. Horri esker, bizkarrezurreko eragiketak gutxieneko modu inbaditzailean egin ditzakegu, segurtasun handiagoz eta gure pazienteen errekuperazio-denborak murriztuz, baieztatu du.
Izan ere, robot honen helburua da medikuari bizkarrezurreko operazioetan laguntzea, bere teknologia berritzaileari esker lortzen den zehaztasun-maila altuenera iritsiz. Jorge Presak, Cyber Surgeryren CEOak, azaldu duen bezala, kirurgialaria gidatzen duten robotek oinarri hauek dituzte: irudi medikoaren informazioa, medikuak softwarean egindako plangintza eta robotak pazientearekiko duen posizioa irakurtzen duen sistema. Gaur egun, hori teknologia optiko baten bidez egiten da, baina guk teknologia haptiko propioa garatu dugu, non sistemak une oro modu zehatzagoan eta atseginagoan ezagutzen duen pazientearen posizioa optikoek baino. Beraz, pazientearen segurtasuna hobetzea lortzen dugu, besteak beste. Gainera, Cyber Surgery robotak, adimen artifizialari esker, zirujauari euskarria ematen dio plangintza- eta interbentzio-prozesuan, eta are seguruago egiten du kirurgia eta optimizatu egiten du interbentzio-prozesua.
I+Gko proiektutik robot probatura pazienteengan
Medikuntzari aplikatutako teknologiaren urrats handia da, eta Egile Corporation XXI buru zuen I+G proiektu batetik sortu zen, Ceit ikerketa-zentroarekin eta Nafarroako Unibertsitate Klinikarekin batera, 2013an. Horrez gain, kolaboratzaileak ere izan ziren, hala nola Vicomtech ikerketa-zentroa, Biodonostia Osasun Ikerketako Institutua (OII Biodonostia) eta Biocruces Bizkaia Osasun Ikerketako Institutua (OII Biocruces), BIOEF Berrikuntza eta Ikerkuntza Sanitariorako Euskal Fundazioak koordinatuta. Horiek guztiek beti lagundu diote Cyber Surgery-ri, eta robot hori merkatura eramateko funtsezko zati bihurtu dira. Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailak bultzatutako Medtech ekimenak lagundu du Euskal Osasun Sistema Publikoak lankidetza horretan parte hartzen, ikerketa preklinikoetatik hasi eta pazienteekin probak egin arte, euskal enpresen osasun-teknologiak garatzen eta baliozkotzen laguntzeko. Saiakuntza klinikoak batera finantzatu dira, halaber, TBMED Europako proiektuaren barruan irekitako deialdiaren bidez. Proiektu horretan parte hartzen dute BIOEFek eta Osasun Ikerketako hiru Institutuek, CIDETEC zentro teknologikoak koordinatuta. TBMED proiektuak Europar Batasunaren 2020 Horizontea ikerketa- eta berrikuntza-programaren finantzaketa jaso du, 814439 zenbakiko dirulaguntza hitzarmenaren bidez.
Ordutik gaur arte, Cyber Surgeryk bilakaera handia izan du 2017an enpresa gisa eratu zenetik, gorpuarekin lehen probak egin ondoren. 2018an, Basque FCR (Euskal Herriko Arrisku Kapitalaren Kudeaketa – SPRI Taldea), Geroa BGAE eta IMQ (Adeslas taldea) sartu zituen bere akzioetan. Gaur egun kapitala handitzeko prozesuan dago, nazioarteko merkataritza sustatzeko.
Taldea 26 pertsonak osatzen dute, hainbat diziplinatako doktore eta ingeniarien artean, hala nola mekanika, software, robotika, telekomunikazioak edo bioingeniaritza. Sortu zenetik, nazioarteko bost patente eskatu dira, eta nazioarteko medikuen eta osasun-erakundeen babes handia du.
