Dastamena entrenatzeak eragin iraunkorrak dakarzkio gure garunari; BCBLk erantzuna dauka

Ikerkuntza zentroko ikerlan berri bati esker, sommelier profesional eta eskarmenturik gabeko kontsumitzaileek itsukako dastatzearen aurrean izandako erantzuna aztertu dute

Partaideek, erresonantzia magnetikoan zeudela, lurrin eta gustu konplexutasun ezberdineko ardoak probatu zituzten

Erdietsitako emaitzek bi taldeen artean dastamen-informazioaren prozesatzean alde esanguratsuak daudela erakutsi eta gutxi ikerturiko zentzumenetako baten inpaktua argitzen laguntzen dute

Ardo oso konplexua beharbada mahats mota ezberdinen nahasketaren ondorio da. Isla urdinak dituen more kolorekoa izan daiteke. Lurrin kontzentratu eta hordigarria eduki dezake, tabakoak eta gerezi onduek estalia. Neurrizko garraztasuna eta lur-fruitu gorri ugarirekin. Kafe, erregaliz eta espezia zaporeduna. Ahoan luze dagoena eta bukaeran melokotoi kutsua duena. Eta hori guztia ondo orekatutako tanino leunek armonizatua.

Edozein pertsona ez da ardoaren gainean horrelako deskribapen zehatz eta sakona egiteko gai… ezta edozein burmuin ere! Basque Center on Cognition, Brain and Language (BCBL) zentroak lideratu duen ikerketa berri batean parte hartutako sommelier profesionaletako bat da azalpen honen egilea.

Proiektuak Basque Culinary Center (BCC) zentroaren parte-hartzea izan du eta bere xedea hauxe izan da: eskarmentuak eta gustua zein dastamen-papilak alkoholdun edari ezagun hau urteetan zehar dastatzeko prestatzeak garun eta neuronetan efektu bereizgarriak ekar ditzakeen jakitea, bai dastamenarekin eta usaimenarekin loturiko garun eremuetan, bai hizkuntza eta oroimenarekin lotutakoetan.

Helburua lortzeko, bi taldek osatutako itsukako dastatzea egin zuten: batetik, BCC-k aukeratutako sommelierrek osatua eta, bestetik, ardo kontsumitzaile esperientzia gabekoek osatua. Bi taldeok lau ardo mota, bi zuri eta bi beltz, probatzen ari ziren bitartean, haien garunen jarduera eta egitura aldaketak erregistratu zituzten erresonantzia magnetikoa baliatuz.

«Partaiadeak eskanerrean etzanda zeudela, ardo bakoitzeko tanta bat iristen zitzaien ahora bonba eta hodiek osatutako sistema baten bitartez. Ondoren, egitura, konektibitate eta aktibazio mailako datu kognitibo eta zerebralak erkatu genituen, ardo bakoitza nola hautematen zuten ikusi eta analizatzeko helburuz», azaldu du Manuel Carreirasek, BCBLko zuzendari zientifikoa eta lanaren egileetako bat.

«Konplexutasun» ezberdina

Beste ikerlan batzuetan ez bezala, ardoaren prezioaren araberako erantzuna analizatu zuten azterketan esaterako, hau da, merkatuan ardoek zuten prezioa kontuan hartuz emandako erantzuna, BCBLren ikerlan berri honetan partaideek dastatutako ardoen arteko ezberdintasuna konplexutasunean zegoen.

«Sommelierrek diotenez, ardo bat “konplexua” izan dadin lurrin eta zapore barietate handia eduki behar du eta haiek hautemateko gaitasun zorrotzei esker zehazkiago identifika ditzakete. Zentzu honetan, konplexutasuna handitu ahala garunean ere aldaketak jazotzen ziren ikusi nahi genuen», erantsi du Carreirasek.

Bestalde, dastaketan oinarritzen zen ataza itsuka egin zen ardoaren ebaluazioan espektatibek nabarmen eragin dezaketelako, bai eskanerrean bai ondorengo jokabide-proban, non ardo berdinak zoriz dastatu behar izan zituzten konplexuena hautatzeko xedez.

Estatistika metodo aurreratu eta programa konputazionalek lagunduta erdietsitako analisien emaitzetan alde esanguratsuak ikusi ziren bi taldeen artean ardoa probatzeak irudikatzen zuen zentzumen-informazioa tratatzeko eran.

«Ikusi genuenaren arabera, egiturari dagokionean, sommelierrek materia zurian ezaugarri iraunkor bereizgarriak zituzten, baita garun-aktibazio eta konektibitate handiagoa ere ardoaren konplexutasun-maila igotzen joan ahala, bai hizkuntza eta oroimenarekin lotutako eremuetan bai dastamen eta usaimenarekin lotutakoetan. Gainera, desberdintasun hauek handitzen zihoazen esperientzia-urteekin», azpimarratu du BCBLko adituak.

Ondorio hauek zera iradokitzen dute: batetik, dastamen estimuluen prozesamenduaren atzean dauden neurona sareetan, eta bestetik, oroimen eta hizkuntzan inplikatutako zirkuituetan, efektu bereizgarriak sortzen dituela  dastamenarekin hain hertsiki lotutako ardo dastaketaren gaineko prestakuntza eta espezializazioak.

«Neurozientzia kognitiboan gehien aztertu diren zentzumenak ikusmena eta entzumena badira ere, gure ikerketa honek gutxien ikertu den zentzumena, dastamena, argitzen laguntzen du, estimulu mota hauen aurrean garunak nola jokatzen duen ikertzen jarraitzeko bide berriak irekiz» zehaztu du Manuel Carreirasek.

Mahastizaintza eta ardogintzaren neuromarketina

Manuel Carreiras beraren arabera, mahastizaintza eta ardogintzaren sektorearen neuromarketinari lotuta egon daiteke eskuratutako datuen ikerketa eta erabilerarako bideetako bat etorkizunean.

«Baliatutako tresnak lagungarriak izan daitezke, adituak ez diren kontsumitzaileekin probak eginez, errezeta berrien aurrean garunaren erantzuna zein den ikusteko eta ardo bikaina garatzeko formularik onena identifikatzeko», irudikatu du Carreirasek.

Eusko Jaurlaritzak eta Espainiako Gobernuaren Estatuko Ikerketa Agentziak (AEI) finantzatutako azterlanaren emaitzak Human Brain Mapping aldizkari zientifikoan argitaratu dira eta ikertzaile-taldea BCBL, BCC eta Yaleko (AEB) Unibertsitateko Medikuntza Fakultatetik etorritako ikertzaileek osatu dute.