Nola prozesatzen du garunak hizkuntza idazketan?

Kognizioko, Garuneko eta Hizkuntzako Euskal Zentroan (BCBL), garunak idazketan hizkuntza nola prozesatzen duen aztertzen ari dira. Ordaindutako ikerketa-proiektu batean parte hartzeko ondo idazten dakiten ingelesezko jatorrizko hiztunak bilatzen dituzte.

Ikerketa honen helburu nagusia giza garunak hizkuntza nola sortzen duen ulertzea da, bereziki teklatu batekin idaztean. Ideia orokor bat hitz, letra eta mugimendu koordinatu bihurtzea ahalbidetzen duten mekanismo neuronalak ikertzea komeni da, haien arteko interferentziarik gabe.

Taldearen aurretiazko emaitzek erakutsi dute, idazten dugun bitartean, esaldi bereko hainbat hitz aldi berean aktibo egon daitezkeela garunean. Proiektuaren fase berri honetan, hitz bakoitza ordena egokian hautatzea eta sortzea ahalbidetzen duten neurona-mekanismoak aurkitu nahi dituzte, nahasketak edo erroreak saihestuz. Ezagutza hori funtsezkoa da hizkuntza sortzeko egungo ereduetan aurrera egiteko.

Ikerketaren eragina

Ikerketa honek eragin teorikoa eta aplikatua du. Maila teorikoan, hizkuntzaren ekoizpenari buruzko eredu kognitibo eta neuronal zehatzagoak garatzen laguntzen du, neurozientzia, hizkuntzalaritza eta ikaskuntza automatikoa integratuz. Maila aplikatuan, emaitzek hizkuntzaren nahasmenduak hobeto ulertzen lagun dezakete (adibidez, afasiak), asistentzia-teknologiak eta garun-ordenagailu interfazeak garatzen bezalaxe.

Azterketaren laburpena:

• Mekanografiako hasierako proba (10-15 minutu), abiadura eta zehaztasuna ebaluatzeko, 6€ ordainduta.
• Irizpideak betetzen dituzten parte-hartzaileek mekanografia-saioekin jarraitu ahal izango dute azterketan, garuneko jarduera MEG (magnetoentzefalografia) ez-inbaditzailearen bidez erregistratzen den bitartean. Esaldiak entzun eta tekleatuta transkribatu behar dira. 10 saio malgu, 12€/orduko ordainduta.
• Erresonantzia magnetikoko saio labur bat (MRI). Azterketa osatzeagatiko hobaria: 200 €gehiago.

Gizarteratzeko/baztertzeko irizpide estandarrak aplikatuko dira MEG/MRI duten ikasketetarako (adibidez, inplante metalikorik ez).

Azterketa hau BCBLren ikerketa-ildo zabalago baten barruan kokatzen da. Dr. Svetlana Pinet da BCBLaren buru, eta lengoaiaren ekoizpenari eta kontrol motorrari buruzkoa da. Neuroirudia eta ikaskuntza automatikoko ereduak konbinatzen ditu. Testuinguru horretan, BCBLk METArekin kolaboratzen du adimen artifizialaren eta neurozientziaren ikerketa bultzatzeko: https://www.bcbl.eu/es/sala-prensa/meta-bcbl-colaboran-impulso-ia-neurociencia

Parte-hartze osoa hainbat astetan zehar garatuko da, parte-hartzailearen prestasunaren arabera.

Informazio gehiagorako edo azterlanean parte hartzeko: d.nieto@bcbl.eu