Garunak zeinuak hitzak bezala ‘sintonizatzen’ ditu, baina frekuentzia desberdin batean
BCBLren ikerketa batek hizkuntza prozesatzeko mekanismo unibertsal bat daukagula erakusten du, hizkuntza entzumenetik edo ikusmenetik iristen zaigun ardura izan gabe
Norbait hitz egiten entzuten dugunean, gure garuna sinkronizatu egiten da solaskidearen ahotsaren erritmoarekin, mezua ulertu ahal izateko. Orain, Basque Center on Cognition, Brain and Language (BCBL) euskal zentroa buru duen ikerketa berri batek aurkitu du cortical tracking izenez ezagutzen den mekanismo hau ez dela entzumenera soilik mugatzen: garuna zeinu-hizkuntzaren mugimenduekin ere bisualki “sintonizatzen” da, nahiz eta frekuentzia desberdin batean egiten duen.
Ikerketa Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) prestigiodun aldizkari zientifikoan argitaratu da, eta giza garunak hizkuntza prozesatzeko mekanismo unibertsalak erabiltzen dituela adierazten duen ebidentzia sendoa frogatu du, informazioa entzumen-kanaletik (hizketatik) edo ikusmen-kanaletik (zeinuetatik) iristen den ardura izan gabe.
“Gure emaitzek berresten dute garunaren eta hizkuntzaren arteko sinkronizazioa hizkuntza-prozesamenduaren funtsezko ezaugarria dela, eta entzumen-eremutik haratago doala”, azaldu du Chiara Rivolta BCBLko ikerlari eta artikuluaren egile nagusiak.
Lan hau burutzeko, ikusmen-seinalearen konplexutasuna neurtzeko erronkari heldu zion ikerketa taldeak. Hizketan ez bezala, non erritmoa silabek markatzen duten, zeinu-hizkuntzak informazioa transmititzen du eskuen, gorputz-enborraren eta buruaren aldi bereko mugimenduaren bidez.
Garunaren jarduera erregistratzeko mugimendua atzemateko sistemak (bideojokoetan eta zineman erabiltzen direnen antzekoak) eta Magnetoentzefalografia (MEG) erabiliz, taldeak bi entzule-talde konparatu zituen: bata, Espainiako Zeinu Hizkuntzan (LSE) adituak ziren pertsonez osatua, eta, bestea, hizkuntza hori ezagutzen ez zutenez osatua.
Emaitzek ezaugarri bereizgarri bat erakutsi zuten ahozko hizkerarekin alderatuta. Hizketan, garuna erritmo azkarretan sinkronizatzen da; zeinu-hizkuntzan, berriz, jarduera neuronala frekuentzia motelago batera lotzen da, delta banda (0,5–2,5 Hz) bezala ezagutzen dena.
Aurkikuntza hori irudikatzeko, garuna irrati gisa irudikatzea proposatzen du egileak. “Ahozko hizkuntzarentzat, sintonizadoreak erritmo azkarrak bilatzen ditu. Zeinu-hizkuntzarako, alabaina, garunak sintonizadore motelago bat erabiltzen du, gorputzaren mugimenduen erritmo zabalagoetan blokeatzen dena”, zehaztu du Chiara Rivoltak.
