Herritarren zientzia, kontsumitzaileak elikagaien segurtasunean konfiantza handiagoa izan dezan

AZTI zentro teknologikoak herritarrak inplikatu nahi ditu elikagaien segurtasunerako Europako sistemaren ezagutza-maila handitzeko eta osasunerako arriskuak saihesteko neurriak hartzeko

Ekimena EIT Food Europako elikaduraren berrikuntza-komunitateak finantzatzen du, eta elikagai-talde desberdinei zuzendutako azterlanak ditu

Seguruak al dira kontsumitzen ditugun elikagaiak? Erantzuna baiezkoa da. Europar Batasunak kontrol zorrotzak aurreikusten ditu elikagaien benetakotasuna eta segurtasuna bermatzeko; hala ere, zenbait azterlanek diote kontsumitzaileen konfiantza oraindik ere txikia dela. Agertoki hori iraultzeko, Basque Research and Technology Allianceko (BRTA) kide den AZTI zentro teknologikoak Citizen Science ekimena gidatzen du. Proiektu horren helburua herritarrak inplikatzea da, elikagaien segurtasun-prozesuei eta osasunerako arriskuak saihesteko hartzen diren neurriei buruzko ezagutza-maila handitzeko.

“Sistema inoiz baino seguruagoa da, baina, batzuetan, herritarrak mesfidati agertzen dira. Konfiantza hori hobetzea garrantzitsua da bai kontsumitzaileentzat bai elikadura-katearentzat “, esan du Sonia Riesco AZTIko ikertzaileak. Ekimena EIT Food–ek finantzatzen du,  Berrikuntza eta Teknologiaren Europako Institutuaren elikaduraren alorreko berrikuntza-komunitateak, eta Belfasteko Queen University, Aarhuseko Unibertsitatea (Danimarka) eta BeYou enpresaren laguntza ere jasotzen du.

“Citizen Sciencek kontsumitzailearen konfiantza areagotu nahi du, herritarrak zientzialari amateurren aldaketaren eragile izan daitezen bultzatuz eta, horrela, elikadura-sistema inklusibo eta konfiantzazkoa lortzeko trantsizioa bultzatuz”, gaineratu du Riescok. Gainera, “parte-hartzaile askoren inplikazioak datu eta informazio iturriak biderkatzen ditu, ohiko proiektuak baino urrunago heltzea ahalbidetuz”, AZTIko adituaren esanetan.

Zehazki, Citizen Sciencen bi ikerketa egingo dituzte: bata Erresuma Batuan (Basmati barietate gisa saltzen den arroza benetan halakoa den aztertzeko) eta bestea Espainian, pateak, gazta edo haragi onduak bezalako kontsumitzeko prest dauden produktuetan Listeria hazteko arriskua zehazteko.

Parte hartu nahi dutenek bi modutara egin dezakete. Lehenengoa elikagaien laginak bidaltzea da. Horretarako, inprimaki baten bidez eman beharko dute izena. Inprimaki horrek aplikazio mugikor baterako sarbidea ematen du, eta, bertan, laginak bidaliz azterketan aktiboki parte hartzeaz gain (prozedurari buruzko informazio guztia aplikazioan egongo da eskuragarri), elikadura-katearen segurtasunari buruzko ezagutza zabaldu ahal izango dute, dibulgazio-edukien bidez. Gainera, erronkan aktiboki parte hartzen dutenek 30 euroko saria jasoko dute, merkataritza elektronikoko plataforma baterako opari-txeke gisa.

“App-aren bidez, Listeria monocytogenes bakterioa zer baldintzatan sortzen den, hura saihesteko zer neurri hartzen diren eta osasunean zer ondorio dituen azalduko da”, gaineratu dute AZTIn.

Bigarrena, pertsonek elikagaien segurtasun-sistemaz duten pertzepzioari buruzko inkesta interaktibo bati erantzunez. Kasu horretan, parte-hartzeak saria ere izan dezake, 100 euroko balioa duten hiru txartel zozketatuko baitira erantzun duten pertsona guztien artean.

Proiektu honetatik espero diren emaitzen artean, lan zientifikoaren ulermen maila handiagoa ahalbidetuko duen ezagutza sortzea eta gizarteari gardentasunaren, konfiantzaren eta zientzia enpiriaren bidez elikagaien kontsumoan erabakiak hartzeko prozesua hobetuko duten tresnak ematea dago.